اگر World Teachers Day را در گوگل جستجو کنیم، می‌بینیم که ۵ اکتبر روز جهانی معلم نام‌گذاری شده است. وقتی یک موضوع یا مناسبتی جهانی می‌شود، یعنی مرز نمی‌شناسد؛ یعنی از رنگ و نژاد و قوم و مذهب فراتر می‌رود و امری است انسانی که برای انسان و صلح و امنیت و آرامش و توسعه و پیشرفت بشر در دهکده جهانی کاربرد دارد، به همین دلیل هر موضوع یا مناسبت که مغایر این فلسفه باشد، جهانی نخواهد شد؛ زیرا نه تنها تعامل انسانی را برقرار نمی‌کند بلکه به تقابل نیز دامن می‌زند.
با همین فلسفه، یونسکو روزی را به عنوان روز جهانی معلم نام‌گذاری کرده است. سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد را به اختصار یونسکو می‌نامند. این سازمان در سال ۱۹۴۵ میلادی، درست پس از پایان جنگ جهانی دوم و با این استدلال پا گرفت که جنگ‌ها نخست در ذهن بشر شکل می‌گیرد، پس دفاع از صلح نیز باید از ذهن بشر شروع شود.
نماینده ایران در سال ۱۹۴۶ میلادی – ۱۳۲۵ شمسی اساسنامه یونسکو را امضا کرد. دو سال بعد، در تیر ماه ۱۳۲۷ مجلس شورای ملی عضویت قطعی ایران را به تصویب رساند و سرانجام اساسنامه کمیسیون ملی یونسکو در سال ۱۳۲۸ هـ.ش توسط هیات وزیران تصویب شد. بعد از پیروزی انقلاب، این اساسنامه مورد بازنگری قرار گرفت و پس از تایید وزارت فرهنگ و آموزش عالی در جلسه مورخ ۲۹ شهریور ماه سال ۱۳۶۶ در هیات وزیران به تصویب رسید.
ایران یکی از اعضای اولیه این نهاد وابسته به سازمان ملل است. مرکز عمل و معرف هر کشور در یونسکو، کمیته ملی یونسکو است. این کمیته که در راس آن یک مقام دولتی قرار دارد، برقراری ارتباط بین یونسکو و نهادهای علمی، آموزشی و فرهنگی داخل کشور را برعهده دارد. در شورای عالی کمیته ملی یونسکو، وزرای علوم )رییس کمیسیون)، خارجه، ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش و رییس سازمان حفاظت از محیط زیست و صدا و سیما و هفت تن از شخصیت‌های علمی و فرهنگی کشور از میان مدرسان و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و محققان و هنرمندانی که در زمینه‌های علمی، فرهنگی، ارتباطی و تعلیم و تربیت دارای تجربه باشند، حضور دارند.
دبیرکل کمیته ملی یونسکو هم با ابلاغ وزیر علوم منصوب می‌شود. در چهل و چهارمین اجلاس وزرای آموزش و پرورش که در تاریخ ۳ تا ۸ اکتبر سال ۱۹۹۴ در شهر ژنو برگزار شد، فدریکو مایور، مدیرکل وقت، پیشنهاد کرد که مجمع روزی را به نام روز معلم اعلام کند. این پیشنهاد از سوی مجمع تصویب شد. در این اجلاس، ۷۰ وزیر، ۲۷ معاون وزیر و ۳۸ ناظر از ۱۳۵ کشور جهان حضور داشتند.
امریکا و انگلیس که قبلا از یونسکو خارج شده بودند در این اجلاس حضور نداشتند. از ایران نیز هیاتی به ریاست محمدعلی نجفی در این اجلاس شرکت کرده بود. اعضای هیات ایرانی عبارت بودند از سیروس ناصری، غفرانی، نادرقلی قورچیان، عباس صدری، محمود مهرمحمدی و حسین معینی. هیات ایرانی به این پیشنهاد رای مثبت داد.
از سال ۹۵ تاکنون این روز با صدور اطلاعیه، چاپ پوستر و طرح شعارهای جذاب در مورد معلمان جشن گرفته می‌شود. امسال نیز با شعار «معلمان جوان آینده‌سازان جهان» این روز گرامی داشته شده است. امری که آموزش و پرورش ما بیش از هر جای دیگر به آن نیازمند است؛ هم نیازمند نیروهای جوان و هم ایده‌های جوان.
ممکن است این سوال مطرح شود که چرا مخصوصا ۵ اکتبر به عنوان روز جهانی معلمان انتخاب شد؟ تنها به این دلیل که بیانیه مشترک یونسکو و سازمان بین‌المللی کار پیرامون وضعیت آموزگاران در ۵ اکتبر ۱۹۶۶ امضا شده بود. در تاریخ ۵ اکتبر ۱۹۶۶ میلادی، پس از کنفرانس ویژه مقام و منزلت معلم که توسط یونسکو در شهر پاریس برگزار شد، توصیه‌نامه‌ای در ۱۳ فصل و ۱۴۶ بند تهیه و منتشر شد. اما این جهان معلمی است که از این حرفه تصویری جهانی می‌سازد؛ زیرا معلمی هم خود دارای اهمیت است و هم ویژگی‌های این حرفه خاص و مهم است. معلمی انسانی‌ترین حرفه است، هم موضوع انسان و پرورش انسان است و هم خدمات‌گیرنده و خدمات‌دهنده انسان هستند؛ این ویژگی‌ها از معلم، حرفه‌ای ساخته است به وسعت جهان و از دنیای معلمی گستره‌ای می‌سازد به تنوع و گستردگی بشر.
بنابراین وقتی از روز جهانی معلم سخن به میان می‌آید، باید متمرکز بر ۵ شاخص جهانشمول معلم شد و به پاس معلمانی که این شاخص‌ها را عملی ساخته و متبلور کرده‌اند، تمام‌قد ایستاد؛ زیرا جهان هر چه امروز دارد، دستاوردهای معلم یا کسانی است که معلمانه زیسته‌اند.
هنر معلمی، ویژگی‌های شخصیتی، دانش، مهارت و تجربه معلمی، ۵ شاخصی هستند که در هر جای جهان، معلمی که این ۵ شاخص را به صورت مثبت در خود تجلی کرده باشد، به معنای واقعی معلم است؛ یعنی ارمغان‌آورنده صلح و انسان‌دوستی و تحقق‌بخش کشف و شکوفایی استعدادهای انسانی برای کیفیت بخشیدن به زندگی فردی و اجتماعی، همان چیزی که نخست از ذهن‌ها باید آغاز شود.
برگرفته از سایت خبرگزاری پانا